De Branding Middelkerke

Miriam Maes exposeert voor Mayors for Peace

De Leffingse Miriam Maes exposeert in het centrum De Branding met de reeks ‘Sedimentary Enigma’, een artistieke aanklacht tegen kernafval.

Kernafval
Deze aanklacht blijkt nu meer dan actueel en noodzakelijk in België, gezien de geplande kernuitstap in 2025 het opbergen van kernafval zich opdringt. Deze dure aangelegenheid, dat door de Belgische burger zal betaald worden, wordt uitgebreid uit de doeken gedaan in een eerste artikel 'Kernafval: wie betaald de rekening?' uit een serie van drie, in het mei nummer van EOS.

Afhankelijk van het soort type kernafval, dient het minstens 300 tot tientallen duizenden jaren afgezonderd te worden van de mens, het veranderend leefmilieu en de natuurelementen.

De 300 jaar, voor laag radioactief, kunnen we nog vatten en lijkt nog beheersbaar. Het is helaas een ander paar mouwen voor de midden- en hoogradioactief afval, waarvoor we door het opbergen en afzonderen, het overlaten aan Moeder aarde om er voor te zorgen dat het ongestoord en veilig blijft voor mens en natuur.

Nucle-Art 2013
‘Sedimentary Enigma’ werd gerealiseerd in het kader van het kunstproject ‘Nucle-Art 2013’ en kwam tot stand door de stad Ieper en het secretariaat van Mayors for Peace, een internationaal netwerk van burgemeesters dat dertig jaar geleden werd opgericht door de burgervaders van Hiroshima en Nagasaki.

‘Sedimentary Enigma’ is gratis te bekijken tussen 12 en 31 mei 2013 in centrum De Branding. Miriam Maes’ werk werd ook geselecteerd voor een collectieve tentoonstelling die nog te zien zal zijn in Ieper, Neerpelt en Bastenaken. Eind juli strijkt deze tentoonstelling neer in Middelkerke.

Openingsuren:

Plaats:

De Branding, Populierenlaan 35, Middelkerke
info: 059 31 95 53

Vernissage:

Recensie:

In het kader van een tentoonstelling gewijd aan het gedachtegoed van Mayors for Peace/ Burgemeesters voor de vrede, een project of noem het een schreeuw die dertig jaar geleden werd opgericht door de burgemeesters van Hiroshima en Nagasaki en dat hier is uitgemond in het kunstproject ‘Nucle-Art 2013’, werd een beroep gedaan op Miriam Maes om er haar visie op het project  en wat daarrond fladdert beeldend weer te geven.
Een bijzonder lovenswaardige keuze is dat, want de in Leffinge wonende en werkende kunstenares mag als een toonbeeld gelden voor wat in een enkel elan vorm en inhoud illustreert naast sensibiliteit, geestelijke diepgang, inventiviteit en voor wat mij althans op de eerste plaats boeit namelijk een krachtig en tevens gevoelig schilderen dat staat voor visie en beeldend talent.

Hoe kan je op een treffende en liefst niet eerder geziene manier de problematiek van het stockeren van kernafval en de gruwel van een kernbewapening weergeven?
Door nog maar eens de paddenstoel van vernieling uit te beelden of het skelet van een ontvleesd gebouw na te tekenen of te schilderen?
Het antwoord drong zich voor de kunstenares onverwacht op wanneer in haar tuin toevallig graafwerken plaats hadden en zij tijdens de middaguren de twee meter diepe put bekeek waarin de tijd plots zichtbaar werd, de horizontale lijnen van gelaagdheden en sedimentering  elkaar verticaal opvolgden, en onderaan schelpjes verschenen, resten van zeedieren, van zeewier en twee millennia oud zand,  wat als een emotioneel geladen openbaring opdook.

Klei en zand, fossielen die de vingerafdruk van leven zijn en van versteende tijd, van verleden dat men kan aanraken en oprapen.
Die plotse ervaring is het thema van de acht schilderijen die zij hier presenteert en die in intensiteit en picturaliteit  evolueren al naargelang van het groeien en het bewust worden van wat de aanvankelijke meditatie omtrent die gevoelige thematiek haar had ingefluisterd, bij manier van spreken.

Het is niet onbelangrijk hierbij aan te stippen dat een reeks schilderijen telkens wordt voorafgegaan door een aantal tekeningen of noem het schetsen die de merkwaardigheid bezitten eerder een sfeer dan een nauwkeurige afbeelding van wat zal komen weer te geven.
Het lijkt wel alsof haar tekenen met houtskool  een soort manuele meditatie wordt die langzaam voortschrijdt zodat vanuit de donkere chaos of ogenschijnlijke chaos een structuur ontstaat waarbij in dit concrete geval licht binnendringt onder de vorm van een tengere strook kleur die heel discreet blijft  maar toch ook de evolutie van de kleur in de schilderijen aankondigt.

U zal wellicht merken dat in de hier aanwezige schilderijen, ook al zijn zij niet opgehangen  volgens het ritme van hun ontstaan, de aanvankelijke dominantie van grijzen en van beeldende afstandelijkheid gaandeweg referenties in zich opneemt om naar het einde toe een rood bruin koloriet toe te laten  in de bovenste lagen dat naar het einde toe naar het midden lijkt neer te zinken.

Die kleur symboliseert de groeiende ergernis van de kunstenares, haar kwaadheid, haar ontreddering,  wanneer zij bij het uitbeelden van het gelaat van de lagen sedimentatie in groeiende mate beseft dat een soortgelijke klei of ondergrond voorbestemd lijkt om kernafval te bergen en die harmonie van materie zo ook dan of om het even waar dan ook haar teloorgang tegemoet gaat en de sereniteit van de zichtbare lagen tijd verstoord zal worden.
Wat zich zoveel honderden jaren heeft opgestapeld dreigt nu vernield te worden.
Dat is de basisgedachte die u, vermoed ik, trouwens allen vertrouwd is.

Ik zei al eerder dat vorm en inhoud, betekenis en uitbeelding in het schilderkunstige oeuvre van Miriam Maes één enkel elan uitmaken, een aangrijpend elan.
Materie en structuren, rotsen en plantengroei maken een belangrijk deel uit van haar beeldtaal terwijl haar menselijke figuratie een meer aan traditie verwante en aan vaste regels verbonden vormentaal reveleert.
Dit betekent ondermeer dat Miriam Maes voluit haar schilderkunstige persoonlijkheid kan uitdrukken wanneer zij uit haar eigen arsenaal van vormen kan putten en zij ongeremd  en met de haar kenmerkende gedrevenheid de objecten die zij uitbeeldt in haar eigen koloriet kan weergeven en met haar unieke aura kan bezielen.
De termen aura en bezieling zijn hier niet toevallig gekozen.
Wie aandachtig de acht schilderijen bekijkt zal met groeiende verwondering ervaren hoe werkelijkheid, beeldende visie en kleur en vorm geworden meditatie in de letterlijke en figuurlijke betekenis van het woord een eenheid vormen die langzaam evolueert of groeit of haar uiteindelijke trance bereikt waarbij de kunstenares naar eigen woorden gaandeweg besefte dat zij diep in het verleden aan het graven was, vorm gaf aan wat geestelijk was geworden maar dan wel aan de hand van een concrete ervaring die naderhand emotie werd om uiteindelijk uit te monden  in een boeiend schilderkunstig gegeven dat de naam ’Sedimentary Enigma’ kreeg.

Wat ik zo merkwaardig vind in de schilderijen van Miriam Maes -en eigenlijk ook al in haar voorafgaande tekeningen die oefeningen zijn, training, uitnodiging tot het veruitwendigen van een gedachte, fundamentele bevraging- is het feit dat haar werken gedragen zijn door diepzinnigheid en een evenzeer vergeestelijkte als gestuele hartstocht en daarnaast onbetwistbaar blijk geven van een  plastische volwaardige kracht en uitstraling.
Het valt niet zo vaak voor dat vorm en inhoud zo intens, harmonisch en beeldend met elkaar verbonden zijn.
Miriam Maes houdt van wezens en van dingen die in haar filosofie ook wezens zijn, zoals planten en stenen, bomen en rotsen, de huid van moeder aarde en alles wat veilig in haar schoot geborgen ligt. Dat geeft zij op een beklijvende manier weer in haar acht schilderijen.
Telkens een zelfde basisgegeven dat wil zeggen een reepje onmisbaar licht, een schuchtere aanhef van groen, meerdere lagen van grijs, van tastbare tijd, eeuwenoude lagen die elkaar opvolgen en gestolde herinnering zijn, sporen en zand, stilgevallen leven, veelkleurige stilte, sereniteit en de ziel van dit alles.

Die ziel wordt schilderend uitgebeeld in een reeks van steeds wisselende emoties en een bestendige beeldende kracht en schittering, waarin symboliek en boodschap en een welsprekend koloriet zich op heerlijke wijze nestelen.

hugo brutin (a.i.c.a.)